Het 90 toets draaiorgel 'de Harmonica' wordt beheerd en geëxploiteerd door de vrijwilligers van 'Stichting Helderse Draaiorgelvrienden'. Vrijwel elke zaterdag presenteren zij het orgel in de Helderse binnenstad. Op een originele houten, driewielige duwkar en altijd met de hand gedraaid, zoals dat een eeuw geleden al gebeurde.
Het orgel brengt sfeer en gezelligheid in de stad. Ik ben altijd weer blij als het zaterdag is.
- Jan Mooij
Behalve in het centrum van Den Helder wordt draaiorgel 'de Harmonica' ook gepresenteerd bij speciale gelegenheden en op evenementen in binnen- en buitenland.
Stichting Helderse Draaiorgelvrienden is opgericht op 7 december 2018 door de vrijwilligers van de Kring van Helderse Draaiorgelvrienden en heeft de volgende doelen gesteld:
Het behalen van winst is nadrukkelijk géén doel.
Conform artikel 2 van de statuten.
Voorzitter
Vanaf de oprichting in 1975 actief als exploitant en vergunninghouder. Voormalig voorzitter van de landelijke vereniging Kring van Draaiorgelvrienden en sinds 2018 voorzitter van de Stichting Helderse Draaiorgelvrienden.
Penningmeester
Als zoon van mede-oprichter Klaas de Vries is Albert al vroeg betrokken bij de exploitatie van draaiorgel de 'de Harmonica'. Sinds de oprichting van de stichting is hij verantwoordelijk voor de financiën.
Secretaris/webmaster
Ooit, lang geleden, op zijn brommer aan komen waaien bij het orgel en niet meer weggegaan. Maakt af en toe nieuwe muziekboeken en is vaste chauffeur van het orgel. In het bestuur is hij secretaris en webmaster.
Stichting Helderse Draaiorgelvrienden is door de Belastingdienst aangemerkt als een zogeheten culturele Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Hierdoor zijn giften en donaties die u aan ons doet aftrekbaar van uw belastbaar inkomen.
Meer informatie over het aftrekken van giften vindt u op de website van de Belastingdienst.
Naam: Stichting Helderse Draaiorgelvrienden
RSIN/Fiscaalnr: 859444326
KvKnummer: 73294365
Correspondentieadres:
Biestarwe 18
1761 VS ANNA PAULOWNA
E-mail: info@draaiorgeldeharmonica.nl
Website: www.draaiorgeldeharmonica.nl
IBAN: NL14 RABO 0335 6938 14
Het beleidsplan op hoofdlijnen bevat de beschrijving hoe de doelstellingen te bereiken. De Stichting Helderse Draaiorgelvrienden tracht dit doel onder meer te bereiken door het werven van fondsen tijdens de zaterdagexploitatie van het draaiorgel in Den Helder, het deelnemen aan muzikale evenementen als festivals en concoursen en alle andere wettige middelen die de ontwikkeling en instandhouding van de vereniging bevorderen.
De leden van het bestuur (bestuurders) ontvangen voor de uitoefening van hun functie geen beloning.
Voor onze recente activiteiten, zie het overzicht
- Financieel verslag 2018.
- Financieel verslag 2019.
- Financieel verslag 2020.
- Financieel verslag 2021.
Het beheren en exploiteren van een draaiorgel is een kostbare zaak. Stichting Helderse Draaiorgelvrienden is hiervoor voor een groot deel afhankelijk van u. Wij zijn blij met elke gift die u op zaterdag in ons mansbakje doet. Wilt u iets extra geven? Word dan donateur van Stichting Helderse Draaiorgelvrienden!
Stichting Helderse Draaiorgelvrienden
RSIN/Fiscaalnr: 859444326
KvKnummer: 73294365
IBAN: NL14 RABO 0335 6938 14
t.n.v. Stichting Helderse Draaiorgelvrienden
Den Helder
Op 30 september 2021 werd het koopcontract ondertekend en werd de 'Harmonica' eigendom van de Stichting Helderse Draaiorgelvrienden. Bij de overdracht kon reeds een bedrag van 64.000 Euro worden betaald, 80% van de aankoopprijs. Het resterende deel werd door de verkoper als renteloze lening verstrekt.
Nog te betalen:
Als in 1975 de orgelman Maarten Mieldijk met pensioen gaat, dreigt Den Helder orgelloos te worden. Dit tot grote spijt van het toenmalige gemeentebestuur. Een draaiorgel hoort bij de stad en dus gaat men, onder aanvoering van de wethouder van cultuur, de heer K. Muije, op zoek naar een vervangende orgelman. Het gemeentebestuur is bereid alle medewerking te verlenen als dat leidt tot voortzetting van de draaiorgelexploitatie in Den Helder.
Als blijkt dat er in Den Helder een aantal enthousiaste orgelliefhebbers woont, worden deze door de heer Muije benaderd. In de zomer van 1975 worden Wim Snoerwang, onderwijzer, en Klaas de Vries, defensiemedewerker, uitgenodigd voor een gesprek op het gemeentehuis. Hoewel beiden geen ervaring hebben met het exploiteren van een draaiorgel besluiten zij mee te gaan in het plan van het gemeentebestuur.
Beide heren verzamelen een groep van enthousiaste vrijwilligers om zich heen en op zaterdag 29 november 1975 is de "Kring van Helderse Draaiorgelvrienden" een feit. Met het draaiorgel "de Engelekast", geleend van bevriend orgelbouwer Henk Veeningen, wordt voor het eerst gespeeld in de Helderse binnenstad.
Zoals beloofd verleent de Gemeente Den Helder alle medewerking op het gebied van vergunningen en bemiddelt bij het vinden van een pakhuis.
Naast het voldoen aan de wens van de Gemeente Den Helder, stelt de Kring van Helderse Draaiorgelvrienden een tweede doel. Promotie van de unieke Nederlandse draaiorgelcultuur op authentieke wijze.
Hoewel in die tijd de draaimotor en gemotoriseerde orgelwagens al gemeengoed zijn, draaien de Helderse orgelmannen uitsluitend met de hand en staat het orgel op een originele, houten, driewielige duwkar. Precies zoals dat aan het begin van de vorige eeuw gewoon is.
Omdat "de Engelekast" maar tijdelijk beschikbaar is, moet al snel worden uitgezien naar een ander orgel. Bij de firma Pluer in Bussum wordt op dat moment de laatste hand gelegd aan de restauratie van het draaiorgel "de Sik". Afgesproken wordt dit orgel te gaan huren zodra het klaar is. Tot die tijd kan het draaiorgel "de Harmonica" worden gebruikt.
"De Sik" is er echter nooit gekomen en sinds april 1976 is het draaiorgel "de Harmonica" hét stadsorgel van Den Helder.
Naast de zaterdagen in de binnenstad speelt het orgel ook regelmatig op de markten op Texel en op verschillende evenementen in binnen- en buitenland. Zo maakt "de Harmonica" in 1988 een tournee door Engeland en speelt in 2017 op het internationale Orgelfest in Waldkirch (D).
De Kring van Helderse Draaiorgelvrienden blijkt bijzonder standvastig. Op 29 november 2015, toevallig wéér op een zaterdag, beleeft zij haar 40 jarig jubileum. Ten tijde van het jubileum is Wim Snoerwang nog het enige overgebleven lid van de oorspronkelijke bemanning.
In 2018 doet de mogelijkheid zich voor 'de Harmonica'in eigendom te verwerven. De orgelploeg, die op dat moment nog uit drie vaste vrijwilligers bestaat, besluit deze grote stap te nemen. De Kring van Helderse Draaiorgelvrienden gaat vanaf dan officieel verder als Stichting Helderse Draaiorgelvrienden. Een stichting met culturele ANBI-status.
Hoewel nog niet alle benodigde financiële middelen zijn verzameld wordt op 30 september 2021 het koopcontract getekend. Met een aanbetaling van 80% van de koopprijs wordt de Stichting Helderse Draaiorgelvrienden eigenaar van het draaiorgel 'de Harmonica'. Het resterende deel wordt door de verkoper als renteloze lening verstrekt. 'de Harmonica' wordt daarmee het stadsorgel van Den Helder.
zondag 17 juli 2022
zaterdag 16 juli 2022
zondag 26 juni 2022
zaterdag 25 juni 2022
vrijdag 24 juni 2022
zondag 6 juni 2021
dinsdag 27 april 2021
woensdag 10 maart 2021
maandag 20 juli 2020
maandag 27 april 2020
vrijdag 3 april 2020
zaterdag 28 maart 2020
zondag 22 maart 2020
zaterdag 21 maart 2020
zondag 9 februari 2020
woensdag 8 januari 2020
dinsdag 24 december 2019
zaterdag 30 november 2019
zaterdag 16 november 2019
woensdag 9 oktober 2019
zaterdag 31 augustus 2019
zondag 30 juni 2019
zaterdag 29 juni 2019
zondag 26 mei 2019
zaterdag 25 mei 2019
zondag 19 mei 2019
woensdag 24 april 2019
zaterdag 13 april 2019
zondag 31 maart 2019
zondag 6 januari 2019
zaterdag 22 december 2018
zaterdag 17 november 2018
Over de eerste jaren van het draaiorgel 'de Harmonica' is niet veel bekend. Volgens verhalen,
opgetekend door liefhebbers van lang geleden, is het orgel omstreeks 1914 gebouwd door de
firma Ch. Marenghi in Parijs en heeft het als klein model dansorgel dienst gedaan in de zuidelijke
Nederlanden. De Parijse oorsprong werd aanvankelijk vermoed, omdat het front en andere delen van het orgel de typische stijlelementen van Marenghi droegen. Later bij een grootscheepse restauratie werden deze vermoedens bevestigd toen de naam Marenghi ook in de orgelkast werd gevonden.
Nadat het orgel door de Anwerpse orgelbouwer Emil De Vreese is verbouwd tot straatorgel komt het rond 1920/1921 in Rotterdam terecht. Het is eigendom van orgelverhuurder Goudswaard die het daar verhuurt. Deze Belgische orgelbouwer De Vreese voorziet zijn orgels vaak van het hoog klinkende register Carillon en om die reden krijgt het orgel in Rotterdam dan ook de naam 'de Kanariepiet'. Er gaan overigens ook stemmen op dat dit vanwege de overwegend geel-groene kleur van het front zou komen. De waarheid zal ergens in het midden liggen. Het orgel blijft tot 1925 actief in Rotterdam.
Als in 1925 het orgel wordt gekocht door de Amsterdamse orgeldraaier George Bijvoet, ook wel bekend onder zijn bijnaam 'de Vuist', en zo verhuist het orgel van Rotterdam naar Amsterdam. Volgens de overleveringen heeft het daar veel succes. Ook hier is de kleur van het front een reden om het orgel een naam te geven. De Amsterdammers noemen het orgel dan ook 'de Spinazieketel'.
Als het rond 1930 slechter gaat met de gezondheid van Bijvoet, verkoopt hij orgel aan een van de bekende Amsterdamse orgelverhuurders, Henk Möhlmann.
Als het orgel in handen komt van Henk Möhlmann, stuurt hij het vrij snel naar Breda. Daar woont en werkt de uit het Zwarte Woud afkomstige orgelbouwer Carl Frei. Die heeft voor Möhlmann al diverse orgels verbouwd en doet dat ook met 'de Spinazieketel'. Bij deze verbouwing wordt krijgt het orgel het door Frei ontwikkelde 90 toets-systeem met bijbehorende registers en klankkleur. Daarnaast wordt als extra instrument een zelfspelende accordeon ingebouwd. Zo komt het orgel weer op straat en krijgt het de naam 'de Harmonica'. Om verwarring met een soortgelijk orgel in Rotterdam te voorkomen, wordt het 'de Amsterdamse Harmonica'
Met de verbouwing door Carl Frei krijgt 'de Harmonica' de klankkleur die zij tegenwoordig nog heeft. Dat is goed te horen op 78-toeren platen die er in de jaren '30 van zijn gemaakt. De wals Immer oder Nimmer van Emile Waldteufel is opgenomen in twee delen, omdat zo'n lange wals niet in zijn geheel op een kant van de plaat paste. Op deze opname is goed te horen dat 'de Harmonica' vandaag de dag nog nagenoeg hetzelfde klinkt als toen.
'De Harmonica' heeft groot succes in Amsterdam en wordt veelvuldig verhuurd en gebruikt tot in 1940 de tweede wereldoorlog uitbreekt. Aanvankelijk werd door de Duitse bezetter de exploitatie van draaiorgels nog toegestaan, maar in 1942 kwam daar een einde aan. Vele draaiorgels verdwenen in pakhuizen, werden verkocht of zelfs in de kachel opgestookt voor een beetje warmte. Een zelfde treurig lot overkwam 'de Harmonica'.
Gek genoeg gebeurde dat bij 'de Harmonica' toen de oorlog al ten einde was. Werd op 5 mei 1945 het orgel nog onder het stof vandaan gehaald om op de dag van de bevrijding te spelen, niet lang daarna verdween het in een hoekje van een orgelpakhuis om daar jaren ongebruikt en versleten te blijven staan.
Biestarwe 18, 1761 VS Anna Paulowna
+31 (0)223 621 257 (voorzitter)
+31 (0)649 070 220 (secretaris)
+31 (0)630 390 076 (penningmeester)